Verspreid over de regio en tot in kleine kernen aan toe zitten verrassend veel innovatieve en hoogproductieve technische bedrijven in Midden-Holland. Die bedrijvigheid heeft de kennis en vaardigheid van jonge mensen nodig. Onderwijs, bedrijfsleven en gemeenten in Midden-Holland werken met vereende krachten in het 'triple helix overleg economie, onderwijs en arbeidsmarkt Midden-Holland' onder andere aan de ambitie om meer gekwalificeerd personeel in de techniek op te leiden, waar bij het MKB tekort aan is. De bedoeling is de beroepsopleidingen dichterbij de MKB-bedrijven te brengen.

Met een impuls vanuit de MKB-deal die gesloten is met de Provincie  Zuid-Holland zijn vijf projecten opgestart binnen de maakindustrie, logistiek en transportsector in Midden-Holland. Een van die projecten is het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn bouw- en installatietechniek in Midden-Holland.

De Bouwacademie is in overleg met Installatiewerk Zuid-Holland (IWZH) aan de slag gegaan met het opzetten van een doorlopende leerlijn en praktijkopstellingen bij de Bouwacademie.  Ook is  het regionaal bedrijfsleven uit de installatiebranche betrokken. Voor iedere leerling is een goed en erkend bedrijf beschikbaar om het vak te leren.

Direct aan de slag

In eerste instantie was het MKB-deal project gericht op het peilen van de behoefte aan de opleiding. Bedrijven kwamen al snel met de vraag of het mogelijk was, dus het antwoord was al duidelijk. Het projectplan is aangepast en ze zijn direct aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de opleiding.

Ramon Looije is directeur van de Bouwacademie Groene Hart. Daar was al een opleiding voor de bouwsector (timmeren, metselen, tegelzetten, etc). Hij wilde deze opleiding graag uitbreiden met installatietechniek voor warmte en elektra.

Onder andere Hoffman, MBO Rijnland en Coenecoop zijn betrokken, als ook Unica en Installatiewerk Zuid-Holland. Unica, een landelijk opererend technisch installatiebedrijf, werkt ook in Bodegraven aan eigen opleiding van mensen. Zij hadden behoefte aan een bredere opleidingsplek dan Bodegraven. De regio was een blinde vlek te midden van Rijswijk, Rotterdam, Leiden en Utrecht, waar wel opleidingsplekken zijn. Onno Hoogendonk, manager bij Unica Building Projects, zegt dat hij blij is met de opleiding die door Installatiewerk Zuid-Holland en de Bouwacademie is gerealiseerd en heeft het zelf ook aangejaagd. “De doorlopende leerlijn en praktijkopstellingen bij de Bouwacademie bieden een meerwaarde voor scholen in de regio die leerlingen hebben die de techniek in willen aan. De gesimuleerde omgeving biedt een goede basis voor het echte werk bij een installatiebedrijf. Dat geeft ook een meerwaarde voor de vakgebieden. Ze kunnen bij Unica werken, maar juist het praktijkonderwijs waar je echt iets kan zien en doen, zorgt ervoor dat het echt spreekt voor de leerlingen.”

Kees Westdijk, opleidingsmanager bij Installatiewerk Zuid-Holland: “Leerlingen die hier komen volgen een scholingsprogramma van werken en leren (BBL) waar ze betaald werk doen, 1 dag in de week theorie krijgen bij MBO Rijnland en 1 dag per twee weken praktijk bij de Bouwacademie. Praktijk is daarmee niet alleen bij het bedrijf op locatie, maar juist ook op school in de praktijk. De Bouwacademie biedt ook een basis om later wellicht een andere opleiding of verdieping/ specialisatie te volgen op een van de vijf opleidingsplaatsen die IW Zuid-Holland in de regio heeft.

Technieken veranderen door verduurzaming

Ontwikkelingen als verduurzaming, warmtepompen, zonnepanelen gaan erg hard en het is goed om dat direct in de praktijk te leren. Technieken veranderen; waar vroeger een radiator geïnstalleerd moest worden is het nu vloerverwarming. Dat vergt andere technieken en een ander bouwproces. Er zit veel meer tijd en moeite in de planning en voorbereiding dan vroeger. Je moet ook van elkaar snappen wat de vakken en technieken inhouden. Ook om werk op elkaar af te stemmen. Onno: “Vroeger waren bouw- en installatietechniek aparte vakken, maar nu werkt het meer samen omdat het op elkaar ingrijpt. Bij de Bouwacademie is een breed spectrum aan technieken om te leren en te laten zien, zowel aan de bouw- als de installatiekant. Die etalagefunctie is belangrijk en ook het proeven aan allerlei technieken. Eens in de 14 dagen komen mensen van Unica ook bij de Bouwacademie om te oefenen met elektra en installatiematerialen. Dat kan zowel een monteur zijn in dienst als een leerling monteur.”

MKB-deal zorgt voor samenwerking en versnelling

Ramon Looije: “De MKB-deal heeft ruimte gegeven om partijen bij elkaar te krijgen. Het helpt in gesprekken met scholen en bedrijven in de regio dat het direct gezien is als een serieus plan vanuit een project en niet zomaar luchtballonnetje. Partijen gaan er dan ook sneller achter staan. Het budget uit de MKB-deal heeft gezorgd voor een extra impuls aan de opstart. Je hoeft niet bij elkaar met de pet rond.” Kees Westdijk bevestigt dat, “Ook om het in de eigen organisatie van de grond te krijgen. Als het er niet was geweest, was het langzamer gegaan.”

Onno Hoogendonk: “Nu is er echt samenwerking gezocht in de totale branche in de regio en niet alleen vanuit ‘een bedrijf’. Ook voor de kleine bedrijven die het keihard nodig hebben, om dat voor hen opvolging en nieuw personeel belangrijk zijn voor hun voortbestaan. Het is fijn dat de MKB-deal er mede voor gezorgd heeft dat daar nu aan wordt gewerkt.”

Voor de toekomst

Wat voor de toekomstige economie in de regio meegegeven kan worden is dat het belangrijk is dat deze doorlopende leerlijn bouw- en installatietechniek er is. Ook om de wat kleinere bedrijven een kans te geven om nieuw personeel te krijgen. Er zijn sowieso personeelstekorten en dat blijft nog wel even doorgaan vanwege de verduurzamingsopgave. Niet alleen bij nieuwbouw, maar ook bij renovaties in de bouw, waarbij verduurzaming wordt meegenomen. Unica kan als groot bedrijf opleiding bieden. Maar voor de kleinere bedrijven is dat lastiger. Bouwkundige en installatie bedrijven hebben hier allebei mee te maken. Wat nog wel nodig is is aandacht voor bijscholen en omscholen, dat mag nog wel groeien. Bestaand personeel heeft ook te maken met nieuwe regelgeving en nieuwe opgaven.

Ramon Looije: “De opgave is groot, personeel is schaars. We kunnen een steentje bijdragen hieraan, ook voor het MKB in de hele regio.”